คุณเคยรู้สึกว่ากล้ามเนื้ออ่อนแรง กล้ามเนื้อไม่มีแรง หนังตาตก มีความผิดปกติด้านการพูดและออกเสียง เสียงขึ้นจมูกบ้างหรือไม่ ถ้ามี คุณต้องระวัง! เพราะ....อาจกำลังป่วยด้วย “กล้ามเนื้ออ่อนแรง”

หลากหลายที่มา

      กล้ามเนื้ออ่อนแรง เป็นอาการที่ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกว่าร่างกายมีความถดถอย อ่อนแรง โดยสาเหตุเกิดได้จาก        หลายโรค แม้แต่หลังจากการทำงานที่หักโหม หรือออกกำลังกายอย่างหนัก ก็เป็นเหตุผลให้รู้สึกว่ากล้ามเนื้ออ่อนแรงได้ แต่ลักษณะเช่นนี้จะเป็นเพียงชั่วคราวในเวลาสั้น ๆ เท่านั้น นอกจากนี้สาเหตุของกล้ามเนื้ออ่อนแรงยังรวมถึงโรคภูมิแพ้ตนเองบางชนิด (autoimmune disease) โดยโรคภูมิแพ้ตนเองที่ทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแรงและพบบ่อย ได้แก่ 

1. Myasthenia Gravis หรือเอ็มจี (MG) เป็นโรคอันเกิดจากภูมิแพ้ที่ร่างกายสร้างแอนติบอดีชนิดหนึ่งขึ้นมาเพื่อโจมตีรอยต่อของประสาทและกล้ามเนื้อ จึงทำให้มีอาการอ่อนแรง โดยโรคนี้สามารถพบได้ทั้งวัยเด็กจนถึงวัยสูงอายุ ถ้าเป็นวัยทำงานมักพบในผู้หญิง ในวัยสูงอายุมักพบในเพศชาย ผู้ป่วยด้วยโรคนี้พบเฉลี่ยประมาณ 3 คนต่อประชากร 100,000 คน  

2. Guillain - Barré syndrome หรือจีบีเอส (GBS) กลุ่มอาการนี้ตั้งชื่อตามแพทย์ชาวฝรั่งเศส 3 ท่านที่ชื่อว่า Guillain, Barré และ Strohl โดยโรคนี้ก่อนจะมีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง ผู้ป่วยมักจะมีการติดเชื้อไวรัสก่อน เช่น การติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ เป็นหวัด มีน้ำมูก ไอ จาม และเจ็บคอ เนื่องด้วย ร่างกายมีภาวะภูมิแพ้ ประกอบกับการติดเชื้อไวรัสไปกระตุ้นระบบภูมิต้านทานทำให้มีการสร้างภูมิต้านทานที่ผิดปกติไปโจมตีปลอกหุ้มเส้นประสาท จึงทำให้เกิดอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง ซึ่งผู้ที่เป็นโรคนี้พบโดยเฉลี่ย 1 คนต่อประชากร 100,000 คน 

3. ปลอกประสาทอักเสบ (Demyelinating disease) ของระบบประสาทส่วนกลาง ซึ่งชนิดที่พบบ่อย มี 2 โรค ได้แก่ Multiple sclerosis หรือ MS และ Neuromyelitis optica หรือ NMO แต่ในบทความนี้เราจะกล่าวถึงเฉพาะ MS สำหรับโรคนี้ร่างกายจะมีการสร้างแอนติบอดีไปเกาะที่ปลอกประสาท ทำให้เกิดภาวะปลอกประสาทเสื่อมแข็งที่สมอง โดยหลายคนมีการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน เป็นเชื้อกลุ่มEpstein-Barr virus : EBV ซึ่งสามารถกระตุ้นให้เกิดภูมิแพ้ตนเอง และทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแรง นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยอื่น ๆ เช่น ระดับวิตามินดีในเลือดต่ำ การสูบบุหรี่ ซึ่งมีผลทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแรงได้ สำหรับโรค MS ในอดีตมักพบในคนวัยทำงาน แต่ระยะหลังตรวจพบในคนอายุน้อยลง 

สัญญาณเตือนเมื่อป่วยกล้ามเนื้ออ่อนแรง 

     ผู้ป่วยจะมีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงต่อเนื่อง เช่น หนังตาตก มีเสียงขึ้นจมูก และบางรายอาจเป็นหวัด เจ็บคอ ก่อนแล้วจึงเกิดอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง 

ตรวจรักษาอย่างเข้าใจ

     วิธีการตรวจวินิจฉัย แพทย์จะเริ่มจากตรวจร่างกายเบื้องต้นอย่างละเอียด ซักประวัติ และส่งตรวจเลือดตามข้อบ่งชี้ ในบางรายอาจต้องตรวจเพิ่มเติมเพื่อดูต่อมน้ำเหลืองบริเวณหน้าอกและต่อมไทมัสว่ามีขนาดใหญ่ขึ้นหรือไม่ ด้วยการทำซีที สแกน (CT Scan)  

     การรักษาด้วยการแพทย์บูรณาการจะรักษาโดยพิจารณาจากระดับความรุนแรงและสาเหตุของโรคที่ทำให้มีอาการเป็นหลัก บางกรณีอาจต้องมีการใช้ยาสเตียรอยด์ร่วมด้วย ส่วนเรื่องภาวะลำไส้ดูดซึมผิดปกติ (Leaky gut syndrome) การซ่อมแซมเยื่อบุลำไส้ และการให้วิตามินที่ร่างกายขาด ควบคู่กับการเสริมภูมิต้านทานเพื่อช่วยชะลอการสร้างแอนติบอดี้ของร่างกาย ทางศูนย์ฯ จะให้การดูแลรักษากับทุกคนอย่างเป็นองค์รวม

วิธีดูแลตนเองเมื่อป่วย

• สังเกตอาการอย่างละเอียด เช่น กล้ามเนื้ออ่อนแรงมากขึ้นหรือน้อยลงเมื่อเทียบกับครั้งที่ผ่านมา 

• ทบทวนตนเองว่าก่อนมีอาการเคยเจ็บป่วยด้วยโรคใด เช่น เป็นไข้หวัด 3-4 วัน ก่อนมีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง เป็นต้น 

• ศึกษาข้อมูลจากแหล่งความรู้ต่าง ๆ ร่วมกับประเมินอาการตนเองเบื้องต้นและรีบไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษา อย่าละเลยไม่รักษา เพราะอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงสามารถรักษาหายได้ แต่หากไม่รักษาย่อมเกิดผลเสียกับสุขภาพมากขึ้น 

เทคนิคป้องกันตนเองเพื่อไกลจากอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง 

• ใช้ชีวิตอย่างสมดุลไม่หักโหม เช่น ไม่ทำงานหนัก ไม่เล่นกีฬาหรือออกกำลังกายที่หนักเกินไป 

• ดูแลระบบย่อยอาหารให้ดี ด้วยการทานอาหารที่เหมาะกับตนเอง อย่างการทานอาหารตามกรุ๊ปเลือด 

• ดูแลสุขภาพในทุก ๆ ด้านอย่างเหมาะสม เช่น การนอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ไม่เครียด ไม่สูบบุหรี่ และไม่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์  

ป้องกันก่อนโรคมาเยือน หากป่วยต้องใส่ใจ สังเกตอาการอย่างละเอียด เพื่อประโยชน์ในการรักษาอย่างตรงจุด